Haar verhuizing naar Nederland was ‘traumatisch’, zegt de Argentijnse Marta Galano met een knipoog. Van 40 graden in Buenos Aires kwam ze terecht in een land met sneeuw, harde wind en snerpende kou. “En dat is nog maar het begin,” vertelt ze. “Wanneer je in een ander land gaat wonen, is alles anders, van het weer tot de mensen, van de cultuur tot de gebruiken.”

Het aantal mensen in Den Haag met een internationale achtergrond nam tussen 2010 en 2022 gestaag toe, blijkt uit een rapport van onderzoeksbureau Decisio, opgesteld in opdracht van hét regionale informatiecentrum The Hague International Centre. In die periode groeide het aantal kenniswerkers ieder jaar gemiddeld met 3,3 procent, terwijl het aantal arbeidsmigranten jaarlijks gemiddeld met 7,1 procent toenam (zie kader voor definities van deze groepen).

Kenniswerkers

Samen bestonden deze twee groepen in 2022 in de gehele regio Den Haag (Den Haag, Delft, Leidschendam-Voorburg, Midden-Delfland, Pijnacker-Nootdorp, Rijswijk, Wassenaar, Westland en Zoetermeer) uit 104.695 mensen, van wie er 25.145 kenniswerker waren en 79.550 arbeidsmigrant. Andere internationale groepen, zoals studenten, statushouders en kinderen, zijn daarbij niet meegerekend; met hen erbij komt het totale aantal op 157.425.

De grootste groepen kenniswerkers in Den Haag komen uit India, Groot-Brittannië en Duitsland. 24 procent van hen is werkzaam in de zakelijke dienstverlening, 16 procent in het onderwijs. Verder valt op dat zo’n twee derde van de kenniswerkers in Den Haag relatief jong is, tussen de 25 en 45 jaar oud.

Definitie kenniswerker

In het onderzoek van Decisio wordt de volgende definitie van een kenniswerker gehanteerd: een internationale werknemer, waarbij een minimale looneis is gesteld en een minimaal aantal sociale verzekeringsdagen. In 2022 bedroeg de minimale looneis (uitgedrukt in fiscaal loon) € 32.197 voor een kenniswerker tot dertig jaar oud en € 43.908 voor iemand vanaf dertig jaar. Internationale werknemers die niet voldoen aan die looneis, zijn arbeidsmigranten

Kenniswerkers vormen in de regio Den Haag een grote, diverse groep, weet Gerko Visée, die bij The Hague International Centre nieuwkomers van advies voorziet en hen ondersteunt met formele zaken. Zo werken ze voor grote internationale bedrijven, als diplomaat of wetenschappelijk onderzoeker, terwijl Visée daarnaast de laatste jaren steeds meer jonge IT’ers tegenkomt.

“Er zijn veel verschillen binnen de grote groep kenniswerkers – in werk, afkomst, cultuur – maar over het algemeen spreken ze Engels, zijn ze zelfredzaam en worden ze in hun nieuwe thuisland begeleid door een werkgever of advieskantoor.” En verdienen ze een ruim belegde boterham. 35 procent van de kenniswerkers had in 2022 een salaris tussen de 50.000 en 75.000 euro per jaar, 30 procent meer dan 75.000.

Soepele overgang

De werkgever van de kennismigranten probeert vaak de overgang zo soepel mogelijk te laten verlopen. Zeker de grotere bedrijven stellen meestal een ‘relocation package’ beschikbaar, bestaande uit geld en ondersteuning. Bijvoorbeeld van Marta Galano, die als internationaal accountmanager werkt bij Eurohome. “Er komt een hoop op je (gezin) af wanneer je verhuist. Daarbij wilde ik graag expats en andere internationals zoals ik helpen.” Bijvoorbeeld met het openen van een bankrekening, een burgerservicenummer (BSN) aanvragen of een eerste taallesje regelen. Galano: “Simpel gezegd: we verhuizen families en hun bezittingen en ondersteunen ze daarbij in alles.”

Dus ook met het vinden van een huis. De klanten van Galano, die werken bij grote bedrijven als KLM, IKEA en BMW, moeten daarbij dikwijls hun aanvankelijke wensen enigszins bijstellen. “Huizen zijn in Nederland over het algemeen kleiner dan in andere landen,” legt ze uit. “Sommigen verwachten een vrijstaand huis met zwembad, maar dat komt hier natuurlijk niet veel voor.”

Uit het rapport van Decisio blijkt dat het Bezuidenhout het meest in trek is bij internationale kenniswerkers, gevolgd door het Statenkwartier en het Zeeheldenkwartier. Rustige buurten, dicht bij het centrum. “Onze klanten kennen Den Haag meestal nog niet, ze denken dat Nederland alleen bestaat uit Amsterdam,” zegt Galano. “Maar ze zijn vaak blij verrast door hoe fijn het hier wonen is. Het is schoon, de stad is divers, iedereen spreekt Engels.” Ze lacht: “Hoewel ze ook verbaasd zijn over de steile trappen, en dat een gebouw van vier verdiepingen geen lift heeft. Maar huizen zijn over het algemeen in goede staat, dat wordt dan weer erg gewaardeerd.”

Internationale mindset

Gewaardeerd wordt ook de aanwezigheid van meerdere internationale scholen voor de internationale kenniswerkers met (jonge) kinderen. Roswitha Kruijsse is ‘Head of Admissions’ bij The International School of The Hague, een school in Kijkduin met zo’n tweeduizend internationale leerlingen. “Mensen die vaak verhuizen, zoeken een internationale school omdat ze een zekere continuïteit in de opvoeding willen,” weet Kruijsse. “Op internationale scholen is de voertaal Engels, wordt vaak hetzelfde curriculum aangeboden en hebben kinderen een beetje dezelfde mindset.”

“Ze zijn allemaal weleens verhuisd en weten dus wat dat betekent. Ze zijn daardoor tolerant, begrijpen dat sommige kinderen andere feestdagen hebben of misschien andere dingen vieren dan zijzelf. De kinderen respecteren andere culturen en meningen en omarmen diversiteit.” Op school zoeken kinderen met dezelfde afkomst elkaar wel op, maar blijven ze ‘zeker niet alleen in die groep hangen’, verzekert Kruijsse.

Lees ook: Wat maakt Den Haag aantrekkelijk voor internationaal talent? Burgemeester Jan van Zanen over Den Haag als internationale stad

Belastingvoordelen

Voor kennismigranten die meer dan € 46.107 per jaar verdienden, is er een speciale belastingregeling. Onder bepaalde voorwaarden is het mogelijk om maximaal 30 procent van hun loon belastingvrij te krijgen van de werkgever. Van deze regeling, bedoeld om onder meer kosten van huisvesting en levensonderhoud te dekken, kunnen werknemers vijf jaar lang gebruikmaken. De grotere financiële slagkracht die de regeling hun verschaft, geeft de kennismigranten een voordeel op de potdichte huizenmarkt.

Sinds 1 januari 2024 zou deze regeling versoberd worden, maar het nieuwe kabinet ziet daar vrijwel volledig vanaf. In plaats van een lager percentage belastingvrij, dat in de loop van vijf jaar steeds iets afnam, wordt het percentage nu simpelweg verlaagd naar 27 procent.

Vakbonden waren voorstander van de versobering, het bedrijfsleven was minder positief. Bedrijven vreesden voor het aantasten van hun concurrentiepositie en remming van innovatie. Het nieuwe kabinet lijkt die vrees te delen.

Stugge Nederlanders

Of dat ook voor hun ouders geldt, is een andere kwestie. En dat ligt niet per se aan henzelf. Nederlanders houden werk en privé meestal redelijk gescheiden, weet Gerko Visée. “In Zuid-Europa worden je collega’s vaak ook je vrienden, maar dat is hier niet altijd zo. Ook staan Nederlanders bekend om hun hechte vriendengroepen, die ze vaak tijdens hun school- of studententijd al hebben gevormd. Voor internationals kan het lastig zijn daartussen te komen. Daarom bouwen ze vooral vriendschappen op met andere internationals, en blijft het contact met Nederlanders vaak wat vluchtig.”

Nederlanders staan lang niet altijd open voor nieuwe vriendschappen, vindt Galano.” Het verschilt natuurlijk per persoon, maar soms zeggen je buren je niet eens gedag. Dat is heel anders dan in Buenos Aires, waar ze je verwelkomen met een cadeautje en altijd voor je klaarstaan.

Daar bereid ik nieuwkomers ook wel op voor: wees niet verbaasd als het vier maanden duurt om te connecten met andere moeders op het schoolplein, of als het op het werk even duurt voordat je je collega’s beter leert kennen. Den Haag is heel verwelkomend voor de expat community, maar het kan wat langer duren om vrienden te maken dan je gewend bent.”

Dat 54 procent van de kenniswerkers korter dan twee jaar in Den Haag werkt, zal daarbij niet helpen, hoewel uit de data niet kan worden opgemaakt of die mensen na het aflopen van het werk ook daadwerkelijk allemaal vertrekken. De mensen die langer blijven werken en wonen in Den Haag, zijn wel degelijk meer bezig met integratie, stelt Visée.

“Zodra mensen hier langer wonen, hebben ze echt een andere oriëntatie op Nederland dan mensen die hier maar korte tijd zijn. Ze realiseren het zich aan het begin lang niet altijd, maar Den Haag is echt een familiestad met een goede kwaliteit van leven. Er zijn mooie, oude woonwijken, het is groen, het ligt aan zee. Den Haag heeft een heel goed imago onder kennismigranten. Zodra ze hier eenmaal een beetje gewend zijn, willen ze vaak niet meer weg.”